Theophile Shukuru Kyolandawa is een trainer bij We are Able! (WaA!, of Tuna Weza, in Kiswahili) – een programma dat ernaar streeft om lokale inclusie en dienstverlening voor mensen met een beperking in Centraal-Afrika te bevorderen. Theophile is onderdeel van een landenteam in de Democratische Republiek Congo (DRC), werkzaam in Zuid-Kivu. Door zijn werk in het versterken van de kennis van lokale overheden over centrale beperking concepten hoopt hij de samenleving om hem heen te veranderen en beperking-inclusief te maken.
Theophile werkt onvermoeid om mensen met een beperking te helpen volledige toegang tot en participatie in de samenleving om hen heen te krijgen, door structurele barrières af te breken en hen te helpen hun volledige potentieel te bereiken. Als onderdeel van zijn werk binnen het WaA! Programma verzorgt Theophile trainingen over inclusief bestuur aan publieke autoriteiten en leden van CSOs en OPDs (organisaties voor mensen met een beperking). Om dat voor elkaar te krijgen heeft Theophile een training gevolgd bij The Hague Academy over inclusieve trainingsmethodes voor volwassenen.
Uitdagingen om te overwinnen
Theophile heeft zelf uitdagingen moeten confronteren met zijn eigen beperking, en hij toont enorme empathie richting anderen in Zuid-Kivu die, zoals hij weet, veel barrières hebben moeten doorstaan om onafhankelijk en productief te leven. De meest concrete voorbeelden van zulke barrières liggen bij hen met een fysieke beperking. Het kantoor van de Sociale Zaken divisie in Zuid-Kivu, bijvoorbeeld, bevindt zich op de derde verdieping van een gebouw zonder oprit of lift. Hierdoor hebben velen geen toegang tot hoognodige staatsdiensten.
Een andere hindering die mensen met een beperking tegenkomen is op het institutionele niveau. Autoriteiten blijven onbekend met de rechten van mensen met een beperking. De Democratische Republiek Congo is een ondertekenaar van de Conventie over de Rechten van Mensen met een Beperking (CRPD), maar het is niet de standaard om lokale autoriteiten te vinden die weet hebben van de DRC’s verplichtingen noch wat de CRPD voorschrijft.
Terwijl personen met een beperking rechten hebben op het volle spectrum aan rechten – inclusief onderwijs, arbeid en bredere sociale participatie – worden maatregelen om mensen met een beperking te betrekken vaak gezien als volledig optioneel, in plaats van een op mensenrechten gebaseerd mandaat. Zoals Theophile betreurt:
“In de Democratische Republiek Congo verwarren de autoriteiten nog steeds liefdadigheid en rechten…”
Theophile gelooft dat dit niet simpelweg onwetendheid of apathie is richting wat personen met een beperking meemaken, maar het is ook directe discriminatie:
“Sommige gebruiken, families en kerken geloven dat een persoon met een beperking een vloek is, een schaamte… dit is waarom veel families uit elkaar vallen bij de geboorte van een kind met een beperking, of waarom veel kinderen verborgen worden gehouden in hun kamers uit schaamte van hun ouders. Andere kinderen zijn het slachtoffer van martelsessies in kerken omdat hun families geloven dat ze “bevrijdt moeten worden van hun vloek”.
Als volwassenen blijven mensen met een beperking moeilijkheden ervaren door een gebrek aan toegang tot algemene mensenrechten. Ofwel zijn ze niet in staat om te studeren om een hogere positie van verantwoordelijkheid te bereiken in de arbeidsmarkt, ofwel ze worden helemaal niet aangenomen. Helaas voor velen worden ze “beoordeeld op de basis van hun situatie en niet op hun kunnen.” Veel mensen met een beperking zijn daardoor afhankelijk van kleine maar meer sobere beroepen, zoals vlechtwerk, schoenmaker, en het repareren van kleding.
Streven naar gelijkheid
Ten eerste wenst Theophile om de samenleving om hem heen te veranderen: er is een beruchte onwetendheid als het gaat om problemen gerelateerd aan het hebben van een beperking.”, zegt hij, wat leidt tot moeilijkheden voor mensen met een beperking en hun ondersteunende netwerk, van het kanaliseren van hun eigen verlangens tot het vervullen van hun cruciale behoeften.
Een cruciale stap in het bereiken van beperking-inclusief bestuur is het versterken van de kennis van betrokkenen op centrale concepten gerelateerd aan beperkingen. Dit betekent het begrijpen van de externe omstandigheden die een persoon met een beperking kwetsbaarder maken en het begrijpen van de rechten waar zij recht op hebben. Tot slot “komt het neer op het verhogen van de CRPD, artikel voor artikel, om eindelijk in te gaan op problemen gerelateerd aan bestuur.”, concludeert Theophile.
In de toekomst is het Theophile’s droom om een internationaal gerenommeerde humanitaire actor te worden. Hij legt uit dat hij nooit moe wordt van leren. Echter, in deze omgeving, geeft hij toe dat hij zal moeten vechten en overleven om zijn doel te bereiken. Theophile legt verder uit dat hij graag door zou willen gaan met zijn training gerelateerd aan beperkingen en het managen van publieke zaken:
“Ik zou graag blijven werken voor de inclusie van mensen met een beperking en ik wil graag autonoom worden op alle niveaus!”
Ondersteunende partners
We Are Able! is een vijf-jarig programma met als doel het helpen van mensen die buitengesloten worden door hun lokale samenlevingen. Het programma is nu actief in zes landen: Burundi, DRC, Ethiopië, Zuid-Soedan, Soedan en Oeganda. Het We Are Able! Programma is opgezet door de African Disability Forum, de See You stichting, Leprazending, VNG International, The Hague Academy for Local Governance en Stichting ZOA, met financiering van het Nederlandse Ministerie van Buitenlandse Zaken onder de Power of Voices Partnerships for Strengthening Civil Society. The Hague Academy werkt nauw samen met lokale trainers om hun capaciteit in het verstrekken van trainingen in inclusief bestuur te versterken.
